نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده
امروزه فناوری‌های نوین همواره در حال تغییر ساختار حقوقی صنایع مختلف هستند. در صنعت حمل‌ونقل و به‌طور خاص در شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هوشمند حمل‌ونقل نیز وضعیت حقوقی رانندگان تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته است. شرکت‌ها مدعی می‌باشند که صرفاً واسطه میان رانندگان و کاربران مسافر هستند و بیش از این نقشی در حمل‌ونقل ندارند اما در مقابل برخی حمل‌ونقل را بین شرکت و کاربر مسافر دانسته و شرکت و راننده را مشمول رابطه استخدامی دانسته‌اند. هدف این مقاله تعیین وضعیت حقوقی راننده در شرکت‌های مذکور بوده و ازاین‌رو در ابتدا به چگونگی کیفیت رابطه راننده با شرکت پرداخته شده است و سپس به این موضوع پرداخته‌ایم که چه قواعد حقوقی می‌تواند بر این رابطه حاکم باشد. نوشتار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده است. نتایج بیانگر این امر هستند علی‌رغم آنکه مدل کسب‌وکار شرکت‌های مذکور دارای منافع و مزایای زیادی می‌باشد اما با بعضی از قواعد حقوقی سنتی در برخی از بخش‌ها مطابقت نداشته و سبب اختلال در آن‌ها شده‌اند. رانندگان در این مدل کسب‌وکار در وضعیت مبهم و نامتناسبی قرار گرفته‌اند و از هرگونه حمایت‌های قانونی محروم شده و همچنین فاقد هرگونه رابطه استخدامی با شرکت می‌باشند. نظام حقوقی فرانسه در راستای ساماندهی این وضعیت، عملکرد رانندگان در این شرکت‌ها را نوعی تبعیت حقوقی تلقی کرده و رانندگان را کارگر مورد شناسایی قرار داده است. در نظام حقوقی ایران عملکرد رانندگان را نمی‌توان تبعیت حقوقی تلقی کرد ازاین‌رو رانندگان به عنوان خویش‌فرما مورد شناسایی قرار گرفته‌اند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparative Study of Business Models of Intelligent Transport Companies focusing on The Legal Status of Drivers in Legal Systems of Iran and France
نویسندگان [English]
- Mansour Amini 1
- Sadegh Sayyadi 2
1 Associate Professor, Department of Private Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
2 MA. in Private Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Today, modern technologies are constantly changing the legal structure of various industries. In the transportation industry and specifically in companies providing intelligent transportation services, the legal status of drivers has been affected by this issue. Companies claim that they are merely intermediaries between drivers and passenger users and no longer have a role in transportation, but in contrast, some consider transportation between the company and the passenger user and the company and the driver are subject to an employment relationship. The purpose of this article is to determine the legal status of the driver in the mentioned companies, and therefore, first the quality of the driver's relationship with the company is discussed, and then we deal with the issue of what legal rules can govern this relationship. The present article has been done by analytical-descriptive method. The results indicate that despite the fact that the business model of the mentioned companies has many benefits and advantages, but they do not comply with some traditional legal rules in some sectors and have caused them to be disrupted. Drivers in this business model are in a vague and disproportionate situation and are deprived of any legal protections and also do not have any employment relationship with the company. In order to regulate this situation, the French legal system has considered the performance of drivers in these companies as a kind of legal subordination and has identified drivers as employees. In the Iranian legal system, the performance of drivers can not be considered legal subordination, so drivers are recognized as self-employed.
کلیدواژه‌ها [English]
- Legal Status of Drivers
- Intelligent Transportation
- Transport Companies
- Legal Subordination
- Technology Law
- اسنپ؛ ثبت‌نام راننده و دریافت اسنپ رانندگان، ثبت‌نام، ۱400، [دسترسی در ۲۱/۱/1400].
Available at: https://snapp.ir/drivers#sign_up
- اسنپ؛ ثبت‌نام راننده و دریافت اسنپ رانندگان، قرارداد ثبت‌نام رانندگان در ناوگان اسنپ، ۱400، [دسترسی در ۲۱/۱/1400].
Available at: https://snapp.ir/drivers#car
- امینی، منصور؛ حمیدیان ، حمید؛ "مبانی، اصول و روش تفسیر قراردادهای بیمه"، مطالعات حقوق خصوصی، سال ۴۶، شماره ۴، صص 512-495، ۱۳۹۵.
- امینی، منصور؛ حمیدیان ، حمید؛ "مبانی، کارکرد و نقدی بر دکترین تفسیر علیه تنظیم‌کننده در قراردادهای بیمه"، مطالعات حقوقی، سال ۱۲، شماره ۴، صص 36-1، ۱۳۹۹.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر؛ الفارق: دائره‌المعارف عمومی حقوق، جلد پنجم، چاپ سوم، تهران: گنج دانش، ۱۳۹۵.
- حسینی، محمد جواد؛ خسروی، حسن؛ "سرآغازی بر حقوق بشر اداری"، فصلنامه علمی پژوهشهای نوین حقوق اداری، سال 2، شماره 5، صص 32-11، 1399.
- خورسندیان، محمدعلی؛ "تمایز مقاطعه‌کاری و بیع، پژوهشهای حقوق تطبیقی"، سال ۸، شماره ۳، صص 152-131، ۱۳۸3.
- دهخدا، علی‌اکبر؛ پیمانکاری، لغت‌نامه دهخدا، ۱۴۰۰، [دسترسی در ۲۱/۱/۱۴۰۰].
Available at: https://www.vajehyab.com/dehkhodaپیمانکاری/
- رفیعی، احمد؛ "معیارهای احراز رابطه کارگری و کارفرمایی"، دو فصلنامه رویه قضایی، سال ۲، شماره ۱، صص 81-71، ۱۳۹۲.
- کریمی، عباس؛ نجف آبادی فراهانی، مرتضی؛ "تئوری قبض اموال غیرمادی"، تعالی حقوق، دوره 6، شماره 3، صص 20-2، 1399.
- صیادی، صادق؛ حسینی یکتا، سید سعید؛ حقوق مدنی: ماهیت مبیع، چاپ اول، تهران: جهاد دانشگاهی واحد دانشگاه شهید بهشتی، ۱۴۰۰.
- طباطبائی مؤتمنی، منوچهر؛ حقوق اداری، چاپ بیست و یکم، تهران: سمت، ۱۳۹۷.
- عراقی، سید عزت‌الله؛ حقوق کار (۱)، چاپ هفدهم، تهران: سمت، ۱۳۹۵.
- علومی یزدی، حمیدرضا؛ بابازاده، بابک؛ "شیوه‌های تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان"، پژوهش حقوق عمومی، سال ۱۲، شماره ۲۹.۱، صص 270-225، ۱۳۸۹.
- فرهنگزاد، هادی؛ "کاری که تاکسی‌های اینترنتی با مردم کردند"، ایسنا، ۱۳۹۹، [دسترسی در ۲۱/۱/1400].
Available at: https://www.isna.ir/news/99031206772
- کاتوزیان، ناصر؛ دوره حقوق مدنی: عقود معین، جلد اول، چاپ چهاردهم، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۹۵.
- کاتوزیان، ناصر؛ قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، چاپ سیزدهم، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۹۵.
- کاتوزیان، ناصر؛ قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، چاپ دهم، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۹۵.
- کریمی تازه کند، شهرام؛ عرفانی، محمود؛ واحدی‌زاده، جواد؛ "مبنا و حدود مسؤولیت مدنی پیمانکار"، پژوهشهای حقوقی، سال ۱۶، شماره ۳۲، صص 97-59، 1396.
- گروه اجتماعی خبرگزاری آنا؛ "روابط عمومی اسنپ به گزارش میدانی خبرگزاری آنا"، خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی - آنا، ۱۳۹۸، [دسترسی در ۲۱/۱/1400].
Available at: https://ana.press/i/469818
- امی، زهرا؛ طائی، خسرو؛ "شناخت تکنولوژی و چگونگی مواجهه با تهدیدات آن"، فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، سال 11، شماره 22، صص 66-57، ۱۳۹۲.
- یاری، علیرضا؛ کوثری، سحر؛ "اصول طراحی زیست بوم کسب‌وکارهای فراگیر آینده مطالعه موردی: جویشگر بومی، رایانش ابری، کلان داده و اینترنت اشیا"، فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، سال 17، شماره 37، صص 18-3، 1398.
- امینی، منصور؛ صیادی، صادق؛ "بررسی تطبیقی ماهیت حقوقی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هوشمند حمل‌ونقل (اسنپ و اوبر) در نظام‌های حقوقی ایران، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا"، سیاستنامه علم و فناوری، دوره 12، شماره 1، صص 98-79، 1401.
- صیادی، صادق؛ حقوق سامانه‌های هوشمند حمل‌ونقل، چاپ اول، تهران: جهادانشگاهی واحد دانشگاه شهید بهشتی، 1400.
- چراغی، حجتاله؛ چراغی، اسداله؛ پورافکاری، نصراله؛ "بررسی تأثیر وام‌های خوداشتغالی بر اشتغال پایدار مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) شهرستان آبدانان"، توسعه اجتماعی، دوره 9، شماره 2، صص 216-203، 1393.
- Reuters, Staff; “Spain’s Supreme Court rules food delivery riders are employees, not freelancers”, Reuters, 2020, [Accessed: 1400/1/21].
Available at: https://www.reuters.com/article/spain-glovo-ruling/spains-supreme-court-rules-food-delivery-riders-are-employees-not-freelancers-idINL5N2GK40O
- Schwab, K.; The Fourth Industrial Revolution, Cologny(Switzerland): World Economic Forum, 2016.
- Court of Cassation; “civil, Social Chamber”, 17-20.079, Published in the bulletin, November 28, 2018.
- ; “Swiss court confirms Uber status as ‘employer’”, SWI swissinfo.ch, 2020, [Accessed: 1400/1/21]. Available at: https://www.swissinfo.ch/eng/swiss-court-confirms-uber-status-as--employer-/46036976
- Uber BV v. Aslam, 2018 E.W.C.A. Civ 2748 (2018).
- Clement, Marine; Frapard, Mathilde; Robert, Rébecca; Viry, Alphonsine; Employment without contract - France, National report, Strasbourg University, 2011.
- Felicia, Rosioru; Kiss, Gy; “The changing concept of subordination”, Recent Developments in a Labour Law, p.p. 150-185, 2013.
- Labor Chamber of the Cour de Cassation; December 19, 2000, n° 98-40.572; Labor Chamber of the Cour de Cassation, April 17, 1991, n°88-40.121; Plenary Assembly of the Cour de Cassation, March 4, 1983, n° 81-11.647 and 81-15.290.
- Pennings, Frans; Claire Bosse, eds.; “The protection of working relationships: a comparative study”, Kluwer Law International BV, Vol. 39, 2011.
- Flichy Grangé Avocats; EMPLOYEES vs INDEPENDENT CONTRACTORS, Brussels : L&E GLOBAL Publication, 2017.
- Court of Cassation; “Social Chamber”, Published in the bulletin, 94-13.187, of November 13, 1996.
- Kessler, Francis; The Concept of ‘Employee’: The Position in France, in Restatement of Labour Law in Europe: The Concept of Employee, in B. Waas and G. Heerma Van Voss (Ed.), Hart Publishing.
- Digennaro, Pierluigi; “Subordination or subjection? A study about the dividing line between subordinate work and self-employment in six European legal systems”, Labour & Law, Vol. 6, No. 1, p.p 1–47, 2020.
- Court of Cassation; “Social Chamber”, Published in the bulletin, 83-44.549, of December 4, 1986.
- DesprèS, Philippe; “France: The "Independent Worker" and "Employee" Status”, Mondaq, 2006. [Accessed: 1400/1/21].
Available at: https://www.mondaq.com/france/employee-rights-labour-relations/40464/the-independent-worker-and-employee-status.
- L&E Global; “Legal Framework Differentiating Employees from Independent Contractors”, L&E Global, 2022, [Accessed: 1400/1/21].
Available at: https://knowledge.leglobal.org/eic/country/france/legal-framework-differentiating-employees-independent-contractors-7
- Court of Cassation; “Social Chamber”, Published in the bulletin, 05-42.346, of March 22, 2006.
- PwC Legal; Gig economy Employment status, United Kingdom: PwC, 2020.
- Soulier Avocats; “Reclassification of the contract between a delivery rider and a digital platform: A strong message sent by the Cour de Cassation”, Soulier Avocats Strategic Lawyering, 2018, [Accessed: 1400/1/21]. Available at: https://www.soulier-avocats.com/en/reclassification-of-the-contract-between-a-delivery-rider-and-a-digital-platform-a-strong-message-sent-by-the-cour-de-cassation
- Court of Cassation; “civil, Social Chamber”, Published in the bulletin, 19-13.316, March 4, 2020.
)