نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسنده

• محمدصادق خیاطیان

عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سیستم حمل‌و‌نقل به عنوان یک سیستم‌ اجتماعی- فنی، دارای مضراتی نظیر وابستگی به سوخت‌های فسیلی و ایجاد آلایندگی است که فناوری‌ وسایل نقلیه برقی قادر به پاسخگویی به آن است. با توجه به الزاماتی جهت کاربرد این فناوری، هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه سیستم حمل‌و‌نقل مبتنی بر وسایل نقلیه برقی در کشور ایران با استفاده از چارچوب سیستم اجتماعی- فنی حمل‌و‌نقل و سپس بررسی روابط میان این عوامل است. جامعه آماری پژوهش، خبرگان صنعت، اساتید دانشگاهی و سیاست‌گذاران حوزه خودروی برقی کشور و نمونه آماری آن شامل 15 نفر از آنهاست. ابتدا با استفاده از مرور پیشینه و 8 مصاحبه‌ نیمه ساختار یافته طی سال 1401 عوامل مؤثر شناسایی و با استفاده از پرسشنامه دلفی فازی ، مرتبط بودن عوامل بررسی شد. سپس با توزیع پرسشنامه دیمتل فازی میان 15 خبره، ارتباط و اهمیت عوامل بررسی شد. بر اساس یافته‌ها، سیاست‌ها و مشوق‌های حمایتی، تدوین نقشه ملی تحرک برقی، هماهنگی میان ذینفعان، تنظیم‌گری، تولیدکننده و تأمین‌کننده داخلی، نیاز جامعه کاربری، ساختار بازار و ویژگی -جامعه‌شناختی جامعه کاربری به‌ترتیب تأثیرگذارترین اجزای این سیستم‌اند. بنابراین توجه به این اجزای مهم و تأثیرگذار، در حرکت موفق از سیستم حمل‌و‌نقل متعارف به سیستم مبتنی بر وسایل نقلیه برقی راهگشا خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• سیستم اجتماعی- فنی
• وسایل نقلیه برقی
• سیستم حمل و نقل

موضوعات

• حمل و نقل

عنوان مقاله [English]

Identifying factors affecting the development of the transportation system based on electric vehicle technology in Iran

نویسنده [English]

• mohammadsadegh Khayatian

Faculty Member, Institute for Science and Technology Studies, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The transportation system, as one of the forms of socio-technical systems, has disadvantages such as dependence on fossil fuels, which technologies such as electric vehicles are able to respond to. According to the requirements for the application of this technology, the aim of the research is to identify the factors affecting the development of the transportation system based on electric vehicles in Iran using the framework of the socio-technical transportation system and to examine the relationships between these factors. The statistical community includes industry experts, university professors and policy makers in the field of electric vehicle in Iran and the statistical sample includes 15 of them. First, effective factors were identified by using literature review and 8 semi-structured interviews during 2022, and by using fuzzy Delphi questionnaire, the relevance of factors was calculated. Then, by distributing the Dematel fuzzy questionnaire among 15 experts, the relationship and importance of the factors were analyzed. Based on the findings, establishment of support incentives, the formulation of national plans, coordination between stakeholders, regulation, the domestic producers and suppliers, the needs of the user community, the market structure and the socio-cognitive characteristics of the user community are respectively the most influential components of this system. Therefore, paying attention to these important and influential components will be helpful in moving from the conventional transportation system to a system based on electric vehicles.

کلیدواژه‌ها [English]

• Socio-technical system
• electric vehicles
• transportation system